سالانه 15 میلیون پرونده به دستگاه قضا وارد میشود که باید توسط قضات عادل و منصف رسیدگی شود حال این قضات هر روز باید با افراد مختلفی سر و کله بزنند و زیر فشارهای گوناگون باشند با این حساب ورود قضات تازهنفس به دستگاه قضایی میتواند آغازگر یک تحول جدی در حوزه نیروی انسانی در دستگاه قضایی باشد تحولی که هم موجب میشود بار سنگین و طاقت فرسای قضاوت و هم اطاله دادرسی را کاهش دهد.
به گزارش حمایت، قوه قضاییه در طول برنامه پنجم توسعه و با توجه به همراهی مجلسیها، توانسته است حدود 3400 قاضی را جذب کند که این تعداد به گفته رییس دستگاه قضا تا پایان امسال به چهار هزار قاضی افزایش مییابد. با این اوصاف در حالی که دادگستری کل کشور برای تحول به حدود چهار هزار قاضی و چهار کارمند قضایی نیاز داشت اما به دلیل عدم همراهی دولت، نتوانست چهار هزار کارمند را جذب کند و تنها به جذب قضات بسنده کرد. آنگونه که مسئولان قضایی میگویند: قضات جدید هم جوان هستند و عموما هم از میان حقوقدانان نخبه حوزوی و دانشگاهی به قوه قضاییه وارد شدهاند. حتی دستگاه قضایی برای اینکه جذب نخبگان به دستگاه قضایی را تسهیل کند، روش اختصاصی جذب بدون آزمون را برای این افراد پیشبینی کرد و تعداد زیادی قاضی نیز از این راه جذب دستگاه قضایی شدند. دستگاه قضایی اما همچنان درگیر پروندههای ریز و درشتی است که هر روزه به دادگستریهای سراسر کشور وارد میشود، از دعاوی خانواده و مهریه گرفته تا جرایم سنگین مالی و فسادهای اقتصادی!
در طول سالهای اخیر دستگاه قضا در زمینه رسیدگی به پروندههای دانه درشتها و آقازادهها و مفسدان اقتصادی و اجتماعی نیز کارنامه درخشان و برگ زرینی را بر عملکرد خود رقم زده است که این امر بیش از بیش اعتماد مردم را جذب کرده است.
البته باید این راهم گفت که، اگرچه قوه قضاییه توانسته است با وجود مشکلات بسیار بر سر راه خود موفق عمل کند ولی همچنان این دستگاه با توجه به حجم زیاد پروندهها و برای جلوگیری از اطاله دادرسی باید نیرو و قضات جوان جذب کند و دانشکدههای حقوق و علوم قضایی نیز باید همراه شده و حقوقدانان تحصیلکرده، جوان و کارآمد آموزش دهد. نمایندگان مجلس و کارشناسان هم جذب قضات جدید در دستگاه قضایی را باعث یک تحول میدانند و البته معتقدند که باید در کنار ورود قضات جدید، دستگاه قضایی باید از تجربه قضات با سابقه بیشتر استفاده کند و اینگونه همراهی نیروهای جدید و تجربه قضات قدیمی میتواند آغازگر تحولات بیشتری در آینده باشد.
جذب قضات جوان تحولی بزرگ
محمدعلی اسفنانی سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار ما با اشاره به صحبتهای اخیر رییس قوهقضاییه در راستای جذب ۴ هزار قاضی اظهار کرد: جذب قضات جوان و تحصیلکرده تحولی عظیم در دستگاه قضا را رقم میزند.
وی ادامه داد: نباید جذب قضات جوان و تحصیلکرده موجب شود تا دیگر قوه قضاییه از قضات باسابقه و مسن دیگر استفاده نکند چراکه باید بگویم علم حقوق و مبحث قضا مانند اقیانوسی است که هر روز بیشتر به عمق آن پی میبریم بنابراین وجود قضات باسابقه و توانمند در دستگاه قضا ارزشمند است و حتی قضات جوان میتوانند از تجربیات آنها در امر قضا استفاده کنند.
ورودی پروندهها غیر منطقی است
سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه با وجود جذب قضات جوان و توانمند به طور قطع در کاهش حجم پروندهها و تسریع در رسیدگیها اثرات مثبتی حاکم خواهد شد گفت: موضوعی که باید به آن توجه شود آموزش قضات جوان است درحقیقت باید این نیروها در زمان تحصیل خود به شکل عملی و به عنوان کارآموزی در دادگاهها و دادسراها آموزشهای لازم را ببینند. اسفنانی در ادامه با تاکید بر اینکه جذب ۴ هزار قاضی با وجود مشکلات و حجم بسیار و غیرمنطقی پروندهها کافی نبوده و حتی به جرات میتوانم بگویم با رشد روز افزون پروندهها وجود ۴۰ هزار قاضی هم کم است بنابراین باید نه تنها در خصوص جذب بلکه در زمینه بهبود معیشت قضات و ایجاد انگیزه و آموزش اقدام کرد.
وی عنوان کرد: دانشکده حقوق و علوم قضایی توانسته است در جذب دانشجو و آموزش لازم در زمینه قضا موفق عمل کند و ما امیدواریم با جذب قضات جوان و تحصیلکرده در کنار قضات باسابقه و با تجربه اطاله دادرسی کاهش یافته و شاهد بهبود و رضایتمندی بیشتر مراجعه کنندگان باشیم.
جذب قضات با تجربه و جوان نیاز دستگاه قضاست
قاضی فریبرز مردانی رییس شعبه ۳۴ مجتمع قضایی شهید بهشتی در گفتوگو با خبرنگار حمایت در خصوص جذب قضات و مشکلات آنها اظهار کرد: دستگاه قضا سابقه صد ساله دارد که این نشان از اعتماد مردم و ضرورت وجود چنین دستگاهی است. بعد از انقلاب اسلامی حجم ورودی پروندهها در دستگاه قضا رو به رشد بوده است که جذب دهها هزار قاضی برای رسیدگی به پروندهها کافی نبوده و جوابگو نیست.
وی با بیان اینکه جذب قضات باتجربه و جوان نیاز دستگاه قضاست گفت: در مجتمع قضاییهای مختلف یک فرد در دو شعبه مشغول به کار است و این امر به دلیل کمبود نیرو و قضات است. درحقیقت نه تنها در تعداد قضات بلکه پرسنل در دستگاه قضا با کمبود مواجه هستیم.
رییس شعبه ۳۴ مجتمع قضایی شهید بهشتی بیان کرد: موضوع دیگری که باید به آن توجه شود این است که در قوه قضاییه نه تنها ورودی بلکه خروجی نیز داریم به این معنا که برخی از قضات بازنشسته میشوند که نیاز است نیرو جدید جایگزین شود بنابراین با جذب نیرو باز هم کمبودها رفع نمیشود ولی شاهد وضعیت بهتری خواهیم شد درواقع اگر نیروی جوان و تحصیلکرده جذب شوند میتوانیم باز هم در راستای رسیدگی به مشکلات و پروندههای مراجعهکنندگان اقدامی مناسب انجام دهیم.
قضات در دستگاه قضا درجهبندی میشوند
قاضی مردانی با اشاره به اینکه تمام قضاتی که جذب میشوند در منصب قاضی نخواهند بود چراکه آنها درجه بندی شده و برخی از آنها دادیار و برخی مستشار در دادگاههای مختلف قضایی میشوند افزود: در خصوص دانشکده حقوق و علوم قضایی باید بگویم که خوشبختانه بهترین آموزشهای به دانشجویان ارائه میشود.
وی با بیان اینکه دستگاه قضا به دنبال این است که بهترین قضات و نیروها جذب شوند عنوان کرد: اکنون قضات متعهد و با ایمان و باتجربه در قوه قضاییه کم نیستند ولی باز هم با وجود مشکلات مردم و پروندههای مختلف نیاز به قضات با ایمان و متعهد داریم که این امر نیز از سوی قوه قضاییه مدنظر است.
رییس شعبه ۳۴ مجتمع قضایی شهید بهشتی با اشاره به اینکه از دیگر مشکلات دستگاه قضا کمبود بودجه و نیروی متخصص است که در این زمینه نیز باید اقدامات لازم درنظر گیرد اظهار کرد: به نظر بنده باید بودجه قوه قضاییه مستقل باشد و از سوی دستگاه و قوه مجریه یا مقننه تامین نشود تا در راستای به کارگیری نیرو و بودجه برای امکانات دچار مشکل نشویم.
قاضی مردانی بیان کرد: با توجه به حجم عظیم پروندهها و اطاله دادرسی میطلبد بودجه و نیرو بیشتر در دستگاه قضا به کار گرفته شود و در این میان موضوعات معیشتی آنها برطرف شود و به طور کلی با تمام این تفاسیر دستگاه دیگر باید در کنار قوه قضاییه بوده و با این دستگاه همکاری کنند. حالا با این ابراز امیدواری کارشناسان، امیدهای بسیاری برای تسریع در رسیدگی به پروندهها و کاهش اطاله دادرسی ایجاد شده و از سوی دیگر شاید انگیزه و انرژی نیروهای جوان به خصوص با اجرای قانون جدید آیین دادرسی کیفری، زمینه برای کاهش زندانیان و توسعه استفاده از مجازاتهای جایگزین حبس را هم رقم بزند
بازدیدها: 190